Η επίδραση του σακχαρώδη διαβήτη στον οργανισμό και η εμφάνιση διαφόρων επιπλοκών είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα άτομα που πάσχουν από τη νόσο επί σειρά ετών. Μια από αυτές τις επιπλοκές είναι ο παγωμένος ώμος, ο οποίος εμφανίζεται περίπου στο 3% του γενικού πληθυσμού, κυρίως σε ηλικίες 40-60 ετών και συχνότερα στις γυναίκες.
Το αντίστοιχο ποσοστό εμφάνισης στα άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη είναι πολύ μεγαλύτερο και υπάρχουν μελέτες που αναφέρουν ότι το 29% των ανθρώπων που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη έχουν συμπτώματα παγωμένου ώμου.
Όμως, τι ακριβώς είναι ο παγωμένος ώμος, πως σχετίζεται με τον ΣΔ και με ποιες μεθόδους προλαμβάνεται και αντιμετωπίζεται; Αυτές τις απαντήσεις προσπαθεί να δώσει αυτό το άρθρο, πιστεύοντας ότι η ενημέρωση είναι το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση.
Ορισμός και συσχέτιση με Σακχαρώδη Διαβήτη
Ο παγωμένος ώμος ή κατά την επίσημη ορολογία, συμφυτική θυλακίτιδα, είναι μια κατάσταση που έχει σαν αποτέλεσμα την δυσκαμψία της άρθρωσης του ώμου. Ο περιορισμός των κινήσεων επιτείνεται προοδευτικά και συνοδεύεται από έντονο πόνο, ιδιαίτερα στις τελικές θέσεις της κίνησης. Ο σακχαρώδης διαβήτης συμβάλλει σε αυτό με την επίδραση του στην δομή του κολλαγόνου. Μέσω μιας βιολογικής διαδικασίας που λέγεται γλυκοζυλίωση, το κολλαγόνο γίνεται περισσότερο κολλώδες όταν μόρια σακχάρου προσκολληθούν σε αυτό. Το αυξημένο σάκχαρο του αίματος πυροδοτεί τη διαδικασία της γλυκοζυλίωσης και αυτή η αλλαγή οδηγεί στην δυσκαμψία του ώμου.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της πάθησης επιδεινώνονται προοδευτικά επηρεάζοντας την ποιότητα ζωής του ατόμου που πάσχει. Το σύνδρομο εξελίσσεται σε στάδια:
- Αρχικό στάδιο (0 έως 3 μήνες): Σε αυτό ο ασθενής νιώθει ενόχληση ή πόνο (κυρίως τις βραδινές ώρες) και μείωση του εύρους κίνησης. Αυτό εκδηλώνεται σαν αδυναμία να εκτελέσει καθημερινές δραστηριότητες, όπως να χτενιστεί ή να πιάσει ένα αντικείμενο από κάποιο ψηλό ράφι.
- Δεύτερο στάδιο (3 έως 9 μήνες): Σε αυτό το στάδιο ο πόνος είναι έντονος και συνεχής. Το εύρος των κινήσεων που μπορεί να πραγματοποιήσει ο ασθενής μειώνεται σημαντικά.
- Τρίτο στάδιο (9 έως 14 μήνες): Ο πόνος είναι μειωμένος αλλά το εύρος κίνησης συνεχίζει να είναι περιορισμένο.
- Τέταρτο στάδιο (15 – 24 μήνες): Ο πόνος μειώνεται μέχρι να εξαφανιστεί και το εύρος των κινήσεων σταδιακά βελτιώνεται και επανέρχεται στο φυσιολογικό.
Παράγοντες Κινδύνου
Εκτός από τον Σακχαρώδη διαβήτη, άλλοι παράγοντες που σχετίζονται με την κατάσταση αυτή είναι:
- Ηλικία – συνήθως σε άτομα μεγαλύτερα από 40 ετών
- Φύλλο – 70% συμβαίνει στις γυναίκες
- Πρόσφατη κάκωση ή επέμβαση στον ώμο – η μειωμένη κινητικότητα ή η ακινητοποίηση της άρθρωσης αυξάνει την πιθανότητα δυσκαμψίας του αρθρικού θυλάκου.
- Άλλα προβλήματα υγείας – εγκεφαλικό, υπερθυρεοειδισμός, υποθυρεοειδισμός, νόσος του Parkinson, καρδιαγγειακή νόσος
- Τενοντίτιδα ή άλλες παθήσεις του στροφικού πετάλου του ώμου (πχ. Ασβεστοποιός τενοντίτιδα)
Διάγνωση
Η διάγνωση της πάθησης είναι απλή για έναν έμπειρο ορθοπαιδικό και γίνεται βασικά από το ιστορικό και την κλινική εξέταση. Ουσιαστικά, πρέπει να διαφοροδιαγνωστεί κυρίως από κακώσεις, μαζική ρήξη στροφικού πετάλου και αρθρίτιδα. Για τον λόγο αυτό μπορεί να χρειαστούν εξετάσεις όπως ακτινογραφίες ή μαγνητική τομογραφία με σκοπό τον αποκλεισμό άλλων καταστάσεων.
Πρόληψη
Το ακριβές αίτιο της πρόκλησης του παγωμένου ώμου δεν προσδιορίζεται σε όλες τις περιπτώσεις. Σε κάθε περίπτωση, ο σωστός έλεγχος του σακχάρου του αίματος είναι η καλύτερη πρόληψη. Μέτρα για αποφυγή κακώσεων ή/και καρδιαγγειακής νόσου είναι ακόμη ένας τρόπος πρόληψης. Τέλος, η άσκηση που περιλαμβάνει διατάσεις και ασκήσεις διατήρησης εύρους κίνησης είναι ο καλύτερος τρόπος πρόληψης του συνδρόμου αυτού.
Αντιμετώπιση
Ο στόχος της θεραπείας είναι η αποκατάσταση της κινητικότητας και η εξαφάνιση του πόνου. Παρόλο που η διαδικασία αυτή είναι συνήθως πολύ αργή και ταλαιπωριτική, στο 90% των περιπτώσεων η νόσος λύνεται μόνη της, ακολουθώντας τα στάδια της φυσικής της πορείας (βλέπε παραπάνω). Διάφορα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για να βελτιώσουν το πλάνο θεραπείας είναι τα παρακάτω και προϋποθέτουν καλή συνεργασία του πάσχοντος με τον θεραπευτή του:
- Φάρμακα (παυσίπονα ή ΜΣΑΦ)
- Επιθέματα (κρύα για την ανακούφιση από τον πόνο της φλεγμονής, θερμά για τον περιβάλλοντα μυϊκό σπασμό)
- Φυσικοθεραπεία. Το καλύτερο για μια δύσκαμπτη άρθρωση είναι η διατήρηση της κίνηση. Η κινησιοθεραπεία με διατάσεις και ασκήσεις εύρους κίνησης είναι πάρα πολύ ωφέλιμη αλλά πρέπει να γίνεται με προσοχή γιατί η έντονη φυσιοθεραπεία μπορεί να έχει αρνητικό αποτέλεσμα.
- Εγχύσεις στεροειδών. Η έγχυση μέσα στην άρθρωση μπορεί να βοηθήσει στη λύση των συμφύσεων και στην αποκατάσταση του συνδρόμου. Δυστυχώς, για τους διαβητικούς αυτό μπορεί να απορυθμίσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, έστω παροδικά. Η έγχυση πρέπει να γίνεται μέσα στην άρθρωση και όχι υπακρωμιακά ή στους γύρω ιστούς και μπορεί να χρειάζεται 2-3 επαναλήψεις.
- Χειρισμοί υπό αναισθησία. Προσπάθεια λύσης των συμφύσεων και διάτασης του αρθρικού θυλάκου με τον ασθενή υπό αναισθησία.
- Αρθροσκοπική λύση των συμφύσεων. Έχει επικρατήσει της προηγούμενης μεθόδου, γιατί η ίδια διαδικασία γίνεται υπό άμεση όραση με τη βοήθεια του αρθροσκοπίου. Αποτελεί έναν ελάχιστα επεμβατικό τρόπο, με τον οποίο λύνονται οι συμφύσεις και ο ασθενής κινητοποιείται και χρησιμοποιεί το χέρι του άμεσα.
