Διάστρεμμα Στο Γόνατο – Τι είναι;

Το διάστρεμμα στο γόνατο αποτελεί έναν τραυματισμό των συνδέσμων, δηλαδή των σκληρών δομών ινώδους ιστού που συνδέουν τα οστά του μηρού και της κνήμης στην άρθρωση του γόνατος.

Οι 4 κύριοι σύνδεσμοι της άρθρωσης του γόνατος είναι οι παρακάτω:

• Πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος (ACL)
• Οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος (PCL)
• Έσω πλάγιος σύνδεσμος (MCL)
• Έξω πλάγιος σύνδεσμος (LCL)

Τα διαστρέμματα του γόνατος ταξινομούνται, όπως όλα τα διαστρέμματα, σύμφωνα με το παρακάτω σύστημα:

• Βαθμός I (ήπιο) – Σε αυτό έχουμε διάταση του συνδέσμου κατά την οποία προκαλούνται μικροσκοπικές ρήξεις στο σώμα του. Οι ρήξεις αυτές δεν επηρεάζουν ιδιαίτερα τη συνολική ικανότητα της άρθρωσης του γόνατος.
• Βαθμός II (μέτριο) – Σε αυτό υπάρχει μερική ρήξη του συνδέσμου και παρατηρείται ήπια έως μέτρια αστάθεια του γόνατος κατά την όρθια στάση ή κατά τη βάδιση.
• Βαθμός III (σοβαρό) – Σε αυτό η ρήξη είναι πλήρης ή υπάρχει αποκόλληση του συνδέσμου από την έκφυση του σ το οστό, και το γόνατο παρουσιάζει μεγαλύτερη αστάθεια.

 

Όταν ένας από τους συνδέσμους του γόνατος υφίσταται σοβαρής βαρύτητας διάστρεμμα, τότε υπάρχει αυξημένη πιθανότητα τραυματισμού και σε άλλα μέρη της άρθρωσης. Για παράδειγμα, ο έσω πλάγιος σύνδεσμος συμβάλλει στην προστασία του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Έτσι, όταν ο έσω πλάγιος σύνδεσμος υποστεί ρήξη, ο πρόσθιος χιαστός μπορεί να γίνει ευάλωτος σε τραυματισμό. Σε περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις μέτριου ή σοβαρού διαστρέμματος έσω πλάγιου συνδέσμου, ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος παρουσιάζει επίσης διάστρεμμα.

 

Τα διαστρέμματα στα γόνατα είναι πολύ συνηθισμένα. Όταν συμβαίνουν στον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο τείνουν να προκαλούν πιο βαριά συμπτώματα σε σύγκριση με αυτά που προκαλούνται στον έσω πλάγιο σύνδεσμο. Πολλά διαστρέμματα έσω πλάγιου συνδέσμου είναι τόσο ήπια που συχνά δεν οδηγούν τον ασθενή να επισκεφτεί τον ορθοπαιδικό.

Περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ομάδα, οι αθλητές διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για διάστρεμμα, καθώς και για άλλους τύπους τραυματισμών στο γόνατο. Στα γυμνάσια των ΗΠΑ, το γόνατο είναι η άρθρωση που παρουσιάζει τους περισσότερους τραυματισμούς, μεταξύ αθλητών που αγωνίζονται σε αθλήματα όπως είναι το ράγκμπι, το ποδόσφαιρο, ή η πάλη.

Διάστρεμμα Στο Γόνατο – Συμπτώματα

Τα συμπτώματα που προκαλούνται από το διάστρεμμα στο γόνατο ποικίλλουν ανάλογα με το σύνδεσμο που παρουσιάζει τη ρήξη:

Διάστρεμμα Πρόσθιου Χιαστού Συνδέσμου

• Κριγμός στο εσωτερικό του γόνατος κατά τον τραυματισμό
• Έντονο πρήξιμο στο γόνατο σε διάστημα λίγων ωρών μετά τον τραυματισμό
• Σοβαρός πόνος στο γόνατο που σας αποκλείει από το να συμμετέχετε στο άθλημά σας
• Εκχύμωση (μελανιά) γύρω από το γόνατο
• Αστάθεια στο γόνατο – η αίσθηση ότι το τραυματισμένο γόνατο θα λυγίσει ή θα υποχωρήσει στην προσπάθειά σας να σταθείτε όρθιοι

Διάστρεμμα Οπίσθιου Χιαστού Συνδέσμου

• Ήπιο πρήξιμο στο γόνατο με ή χωρίς αστάθεια
• Ήπια δυσκολία στην κίνηση του γόνατος
• Ήπιος πόνος στο πίσω μέρος του γόνατος που επιδεινώνεται όταν γονατίζετε

Διάστρεμμα Έσω Πλάγιου Συνδέσμου

• Πόνος και πρήξιμο στο γόνατο
• Τάση του γόνατος να «ανοίγει» προς τα έξω
• Ευαισθησία πάνω από την περιοχή του έσω πλάγιου συνδέσμου (στην εσωτερική πλευρά του γόνατος)

Διάστρεμμα Έξω Πλάγιου Συνδέσμου

• Πόνος και πρήξιμο στο γόνατο
• Τάση του γόνατος να «ανοίγει» προς τα μέσα
• Ευαισθησία πάνω από την περιοχή του έξω πλάγιου συνδέσμου (στην εξωτερική πλευρά του γόνατος)

Διάστρεμμα Στο Γόνατο – Διάγνωση

Ο ορθοπαιδικός – χειρουργός είναι ο κατάλληλος γιατρός που θα κάνει τη διάγνωση του διαστρέμματος στο γόνατο. Κατά την εξέταση, θα αναζητήσει πληροφορίες που θα τον βοηθήσουν να αξιολογήσει το πρόβλημα, οι οποίες περιλαμβάνουν:

• Τον τύπο κίνησης που προκάλεσε τον τραυματισμό (ξαφνικό σταμάτημα, στροφική κίνηση, υπερέκταση, άμεση πλήξη)
• Εάν αισθανθήκατε έναν κριγμό (‘κλικ’) στο γόνατό σας όταν συνέβη ο τραυματισμός
• Τον χρόνο που πέρασε έως ότου εμφανίστηκε το πρήξιμο
• Εάν ο σοβαρός πόνος στο γόνατο σας απέκλεισε από την αθλητική δραστηριότητα αμέσως μετά τον τραυματισμό
• Εάν το γόνατό σας παρουσίασε αμέσως αστάθεια και δεν μπορούσε να στηρίξει το βάρος σας

Ο γιατρός θα εξετάσει και τα δύο γόνατα, συγκρίνοντας το τραυματισμένο με το μη τραυματισμένο γόνατο. Κατά τη διάρκεια του ελέγχου, θα αξιολογήσει το τραυματισμένο γόνατο για τυχόν πρήξιμο, παραμόρφωση, ευαισθησία, μεγάλη παραγωγή υγρού μέσα στην άρθρωση, καθώς και εκχυμώσεις (μελανιές). Εάν ο πόνος και το πρήξιμο το επιτρέπουν, ο γιατρός θα προσπαθήσει εκτιμήσει το εύρος της κίνησης και τη δύναμη του γόνατός σας, μέσα από συγκεκριμένες δοκιμασίες που θα εφαρμόσει.

Εάν τα αποτελέσματα της φυσικής εξέτασης υποδηλώνουν ότι έχετε σοβαρό τραυματισμό στο γόνατο, τότε απαιτούνται διαγνωστικές εξετάσεις για περαιτέρω αξιολόγηση. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Τυπικές ακτινογραφίες
• Μαγνητική τομογραφία
• Αρθροσκόπηση γόνατος                                              

Διάστρεμμα Στο Γόνατο – Απαιτούμενος χρόνος αποκατάστασης

Ο χρόνος που απαιτείται για την αποκατάσταση του τραυματισμού εξαρτάται από τον τύπο του διαστρέμματος, την βαρύτητα του τραυματισμού, το πρόγραμμα αποκατάστασης και τον τύπο του αθλήματος. Σε γενικές γραμμές, οι τραυματισμοί 1^ου και 2^ου βαθμού των πλάγιων συνδέσμων απαιτούν 2 με 4 εβδομάδες, αλλά οι πιο σοβαροί τραυματισμοί, 4-12 μήνες.

Διάστρεμμα Στο Γόνατο – Πρόληψη

Για την πρόληψη από διαστρέμματα, ακολουθείστε τα παρακάτω:

• Καλό ζέσταμα και διατάσεις πριν την έναρξη της αθλητικής δραστηριότητας
• Ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών του ποδιού και ιδίως του τετρακέφαλου
• Αποφυγή απότομης αλλαγής της έντασης της προπόνησης
• Χρήση άνετων υποδημάτων στο σωστό μέγεθος
• Χρήση προστατευτικού εξοπλισμού ανάλογα με το άθλημα (πχ. σκι)

Διάστρεμμα Στο Γόνατο – Θεραπεία

Η θεραπεία για το διάστρεμμα 1^ου ή 2^ου βαθμού συνήθως είναι συντηρητική και αφορά στα εξής:

• Αποφόρτιση της άρθρωσης
• Παγοθεραπεία για τη μείωση του πρηξίματος
• Επίδεση του γόνατος με ελαστικό επίδεσμο
• Τοποθέτηση της άρθρωσης σε ανυψωμένη θέση

Επίσης μπορεί, κατά περίσταση, να απαιτηθεί:

• Εφαρμογή ειδικού κηδεμόνα
• Φαρμακευτική αγωγή με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
• Παρακολούθηση προγράμματος αποκατάστασης

Σε περίπτωση 3^ου βαθμού διαστρέμματος στο γόνατο ή εάν συνυπάρχουν πολλαπλοί τραυματισμοί συνδέσμων, η θεραπεία εξαρτάται από τον τύπο διαστρέμματος:

• Διάστρεμμα πρόσθιου ή οπίσθιου χιαστού συνδέσμου – Ο σύνδεσμος που έχει υποστεί ρήξη μπορεί να ανακατασκευαστεί χειρουργικά χρησιμοποιώντας είτε ένα δικό σας ιστό (αυτομόσχευμα) είτε έναν ιστό άλλου δότη (αλλομόσχευμα). Τα τελευταία χρόνια, η εξέλιξη της αθλητικής ορθοπαιδικής (αθλητιατρική) έχει προσφέρει νέες μεθόδους ελάχιστης επεμβατικότητας για την αντιμετώπιση των περισσότερων ορθοπαιδικών παθήσεων. Έτσι και σε αυτήν την περίπτωση, εφαρμόζεται η αρθροσκόπηση γόνατος κατά την οποία χρησιμοποιείται κάμερα για την πλήρη οπτική πρόσβαση στο εσωτερικό της άρθρωσης, δίνοντας έτσι απόλυτο έλεγχο και ευκολία στην εκτέλεση της επέμβασης.

• Διάστρεμμα έσω πλάγιου συνδέσμου – Ο συγκεκριμένος τραυματισμός αντιμετωπίζεται συνήθως συντηρητικά. Σε ορισμένες περιπτώσεις και εάν δεν αποδώσει η συντηρητική θεραπεία, επιλέγεται χειρουργική επέμβαση.

• Διάστρεμμα έξω πλάγιου συνδέσμου – Σε σοβαρό διάστρεμμα έξω πλάγιου συνδέσμου, ο σχισμένος σύνδεσμος τις περισσότερες φορές επιδιορθώνεται χειρουργικά.

• Ταυτόχρονοι τραυματισμοί πολλαπλών συνδέσμων – Ο γιατρός θα συζητήσει με τον ασθενή τις επιλογές επεμβάσεων για την αποκατάσταση της βλάβης.

 Διάστρεμμα Στο Γόνατο – Πρόγνωση

Το 90% των ατόμων με τραυματισμό στον πρόσθιο χιαστό και το 80% των ατόμων με τραυματισμό στον οπίσθιο χιαστό, έχουν αποκατάσταση μετά από την παρακολούθηση σωστού προγράμματος αποκατάστασης. Σχεδόν όλα τα διαστρέμματα των πλαγίων συνδέσμων έχουν άριστη πρόγνωση.

Μια μακροπρόθεσμη επιπλοκή αυτών των τραυματισμών είναι η ανάπτυξη οστεοαρθρίτιδας, μετατραυματικής αιτιολογίας. Αυτή η επιπλοκή εκδηλώνεται με πόνο στο γόνατο, πολλά χρόνια μετά από τον τραυματισμό.