Μήπως έχετε δυσκινησία της ωμοπλάτης;
Ανακαλύψτε το, διορθώστε το, κινήστε ξανά σωστά την ωμοπλάτη σας και απαλλαγείτε από πόνους σε ώμο και αυχένα.
Είναι ένα μουντό χειμωνιάτικο πρωινό και για άλλη μια φορά ξυπνήσατε με δυσκαμψία στον δεξιό σας ώμο. Γνωρίζετε ότι αυτό θα επηρεάσει την πρωινή σας αθλητική δραστηριότητα, ενώ τρέμετε για τον πόνο που θα νιώσετε όταν θα σηκώσετε το χέρι για να φορέσετε τη μπλούζα σας.
Αναρωτιέστε πώς μπορεί αυτός ο πόνος στον ώμο να επιμένει; Όταν κάνετε ασκήσεις, ακολουθείτε τις οδηγίες που σας δίνονται με συνέπεια και κρατάτε σταθερά τους ώμους σας προς τα πίσω. Συνεπώς, δε θα έπρεπε να συμβαίνει κάτι τέτοιο. Αλλά συμβαίνει! Για να καταλάβετε τον λόγο, είναι σημαντικό να κατανοήσετε την έννοια του ωμοβραχιόνιου ρυθμού.
Ωμοβραχιόνιος Ρυθμός & Δυσκινησία Ωμοπλάτης
Ο ωμοβραχιόνιος ρυθμός αναφέρεται στη συντονισμένη κίνηση ωμοπλάτης και βραχίονα σε κινήσεις όπως:
- Πιέσεις και έλξεις ψηλότερα από το οριζόντιο επίπεδο
- Πιέσεις και έλξεις στο οριζόντιο επίπεδο
Η παρακάτω εικόνα δείχνει πώς τοποθετείται η ωμοπλάτη όταν ο ώμος φέρεται ψηλά:
Η ανύψωση των χεριών (πρόσθια κάμψη) περιλαμβάνει:
- Στροφή προς τα πάνω της ωμοπλάτης
- Κίνηση της ωμοπλάτης προς τα πάνω σε σχέση με το θωρακικό τοίχωμα (πλευρά)
- Κίνηση του βραχιονίου οστού μέσα στην ωμογλήνη
Ο κατάλληλος ωμοβραχιόνιος ρυθμός είναι σημαντικός για την κίνηση του ώμου. Συγκεκριμένα, στρέφει την ωμογλήνη (αρθρική επιφάνεια ωμοπλάτης), ώστε η βραχιόνια κεφαλή να βρεθεί σε ιδανική θέση για τις ασκήσεις πάνω από το κεφάλι.
Η στροφή της ωμογλήνης βοηθά επίσης τους μυς που περιβάλλουν τη γληνοβραχιόνια άρθρωση (ώμος) να συντονίζουν την επιμήκυνση τους και τη συστολή τους με σκοπό τη σωστή λειτουργία του ώμου.
Στην περίπτωση μη φυσιολογικής κίνησης της ωμοπλάτης, γνωστή ως δυσκινησία/ δυσκίνηση της ωμοπλάτης, ο ωμοβραχιόνιος ρυθμός διαταράσσεται και προκαλεί προβλήματα. Τα σημαντικότερα από αυτά είναι:
- Η ενόχληση στον αυχένα
- Ο πόνος στον ώμο
- το σύνδρομο πρόσκρουσης ώμου
- άλλα προβλήματα και ενοχλήσεις στον ώμο ή τον βραχίονα
Δυσκινησία ωμοπλάτης: Ποιοι είναι οι τύποι
Υπάρχουν 3 τύποι δυσκινησίας που διαταράσσουν το μοτίβο της κίνησης της ωμοπλάτης:
- Τύπος 1 – δυσλειτουργία κατώτερου τμήματος
- Τύπος 2 – δυσλειτουργία μέσου τμήματος
- Τύπος 3 – δυσλειτουργία ανώτερου τμήματος
Τύπος 1 – δυσλειτουργία κατώτερου τμήματος
Η δυσλειτουργία του κατώτερου τμήματος χαρακτηρίζεται από προβολή της κατώτερης γωνίας της ωμοπλάτης προκαλώντας πρόσθια κλίση αυτής. Αυτή η δυσλειτουργία μπορεί να προκαλέσει πόνο όταν ο βραχίονας φέρεται σε απαγωγή και έξω στροφή πάνω από το οριζόντιο επίπεδο. Μπορεί να είναι αποτέλεσμα αδυναμίας της κατώτερης μοίρας του τραπεζοειδή και του πρόσθιου οδοντωτού μυός, σε συνδυασμό με σφικτή πρόσθια μοίρα του δελτοειδή, του μείζονα και ελάσσονα θωρακικού μυός.
Τύπος 2 – δυσλειτουργία μέσου τμήματος
Στη δυσλειτουργία του μέσου τμήματος η έσω επιφάνεια της ωμοπλάτης προέχει. Αυτή η εικόνα είναι γνωστή και ως πτερυγοειδής ωμοπλάτη, και γίνεται περισσότερο εμφανής όταν ο βραχίονας σηκώνεται ψηλά. Μπορεί να προκληθεί από αδυναμία στον πρόσθιο οδοντωτό μυ και στην κάτω μοίρα του τραπεζοειδή, φέροντας των ώμο σε μεγάλη έσω στροφή. Ο τύπος αυτός συναντάται περισσότερο σε άτομα που έχουν αστάθεια στη γληνοβραχιόνια άρθρωση.
Τύπος 3 – δυσλειτουργία ανώτερου τμήματος
Χαρακτηρίζεται από πρόωρη ενεργοποίηση και ανύψωση της ωμοπλάτης την ώρα που ανυψώνεται ο βραχίονας.
Αυτό μπορεί να προκληθεί όταν είναι σφικτή η ανώτερη μοίρα του τραπεζοειδή μυ ή όταν αυτή η μοίρα είναι αρκετά ισχυρότερη σε σύγκριση με την κατώτερη μοίρα του τραπεζοειδή. Άτομα με χρόνια ρήξη του στροφικού πετάλου ή/και κύφωση της θωρακικής σπονδυλικής στήλης μπορεί επίσης να εμφανίσουν αυτού του τύπου τη δυσλειτουργία.
Μια επιπλέον συχνή αιτία μπορεί να είναι τα τεχνικά σφάλματα σε λειτουργικές κινήσεις και ασκήσεις, που περιλαμβάνουν τη διατήρηση των ωμοπλατών σε χαμηλή και πιεσμένη θέση κατά τη διάρκεια των υπερυψωμένων κινήσεων. Τέτοιες ασκήσεις είναι οι πιέσεις και οι έλξεις. Με αυτόν τον τρόπο μειώνεται ο υπακρωμιακός χώρος, οδηγώντας έτσι σε προβλήματα όπως τενοντίτιδα στροφικού πετάλου, πρόσκρουση και/ή συμφυτική θυλακίτιδα.
Φυσιολογική Κίνηση Ωμοπλάτης Vs Δυσκίνητη Ωμοπλάτη (SICK Scapula)
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ο ωμοβραχιόνιος ρυθμός είναι απαραίτητος για τις σωστές κινήσεις του ώμου, τόσο σε οριζόντιο όσο και σε κατακόρυφο επίπεδο. Για τις οριζόντιες κινήσεις, όπως κατά τη διάρκεια των pushups, όταν είναι τα χέρια τεντωμένα, οι ωμοπλάτες σας πρέπει να είναι σε απαγωγή μεταξύ τους, ενώ όταν το στήθος σας προσεγγίζει το πάτωμα, οι ωμοπλάτες σας πρέπει να μαζεύονται και η κίνηση τους να γίνεται συντονισμένα με τη γληνοβραχιόνια άρθρωση.
Για κατακόρυφες κινήσεις, όπως είναι οι πιέσεις πάνω από το κεφάλι, καθώς τα χέρια σας κινούνται προς τα πάνω, οι ωμοπλάτες θα πρέπει να ανυψώνονται και να στρέφονται προς τα πάνω. Από την άλλη, όταν τα χέρια κινούνται προς τα κάτω, θα πρέπει να γίνεται η αντίθετη κίνηση. Προβλήματα που προκαλούνται από τη δυσκινησία της ωμοπλάτης μπορεί να ευθύνονται για ένα σύνδρομο το οποίο ονομάζεται SICK Scapula. Ο όρος αυτός χρησιμοποιήθηκε αρχικά για να περιγράψει τις παθολογικές καταστάσεις των ωμοπλατών σε επαγγελματίες παίκτες του μπέιζμπολ, οι οποίοι φημίζονται για τα προβλήματα που αναπτύσσουν στους ώμους.
Το ακρωνύμιο SICK σημαίνει:
S – Scapula Malposition Πλημμελής θέση της ωμοπλάτης
I – Inferior Medial Border Prominence Πτερυγοειδής ωμοπλάτη
C – Coracoid Pain and Malposition Πόνος στην πρόσθια επιφάνεια του ώμου
K – Kinesis Abnormalities of the Scapula Μη φυσιολογική κίνηση της ωμοπλάτης)
Το σύνδρομο αυτό αναγνωρίζεται όταν ο ώμος βρίσκεται σε κατάσταση ηρεμίας από την πτώση του σύστοιχου ώμου και από την έντονη διαγραφή της έσω επιφάνειας της ωμοπλάτης.
Καθημερινά προβλήματα που οφείλονται στην ωμοπλάτη
Όπως προαναφέρθηκε, η δυσκινησία της ωμοπλάτης μπορεί να προκληθεί από πολλούς παράγοντες. Ορισμένοι από αυτούς μπορεί να είναι οι σφιχτοί μύες, πιθανοί προηγούμενοι τραυματισμοί ή κακή άσκηση των ώμων.
Οι αδύναμοι μύες μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα, τόσο στους αθλητές όσο και στους υπόλοιπους ανθρώπους. Αυτό οδηγεί σε σημαντική μείωση της δύναμης, του εύρους κίνησης και της σταθερότητα της άρθρωσης του ώμου.
Ο ώμος αποτελεί την άρθρωση με τη μεγαλύτερη κινητικότητα στο σώμα. Για να το πετύχει αυτό, έχει λιγότερη σταθερότητα. Η πλημμελής κινητικότητα σε συνδυασμό με την κακή τοποθέτηση της ωμοπλάτης μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές κινητικότητας και προβλήματα όπως:
- Τραυματισμοί επιχείλιου χόνδρου
- Σύνδρομο πρόσκρουσης
- Τραυματισμοί του στροφικού πετάλου
- Θυλακίτιδα
Το γεγονός ότι κάποιος δεν είναι επαγγελματίας αθλητής δεν εξασφαλίζει την απαλλαγή του από τα παραπάνω προβλήματα. Οι μυϊκές ανισορροπίες, ειδικά αυτές που προκύπτουν από κυφωτική στάση και ώμους που φέρονται προς τα εμπρός, οι οποίες παρατηρούνται συχνά σε άτομα που έχουν δουλειά γραφείου και άτομα που χρησιμοποιούν σε υπερβολικό βαθμό το κινητό τηλέφωνο, μπορούν να προκαλέσουν δυσκινησία στην ωμοπλάτη. Εάν πονάτε όταν προσπαθείτε να πιάσετε ένα βιβλίο από ένα ψηλό ράφι ή όταν προσπαθείτε να φορέσετε τη μπλούζα σας, μπορεί να έχετε δυσκινησία στην ωμοπλάτη σας.
Τελικά μήπως έχετε δυσκινησία της ωμοπλάτης;
Ένας τρόπος για να το διαπιστώσετε είναι να παρακολουθείτε την κίνηση και τη θέση των ωμοπλατών σας όταν κινείται ο ώμος. Καλύτερα να κάνετε αυτό το τεστ κρατώντας ένα μικρό βάρος. Χωρίς αυτό το βάρος, το πρόβλημα μπορεί να μην είναι εμφανές.
- Σταθείτε με γυμνό το πάνω μέρος του σώματος και τοποθετήστε μια κάμερα πίσω σας ή βάλτε έναν φίλο σας να σας παρακολουθεί καθώς εκτελείτε το τεστ.
- Κρατήστε ένα βαράκι 5 κιλών στα χέρια σας και, κρατώντας τα τεντωμένα, λυγίστε τους ώμους σας (σηκώστε τους προς τα εμπρός και στη συνέχεια προς τα πάνω).
- Αναζητήστε τα σημεία δυσκινησίας που αναφέρονται παραπάνω.
Για να διορθώσετε τη δυσκινησία της ωμοπλάτης, θα πρέπει να κάνετε ασκήσεις για την αποκατάσταση της σωστής κινητικότητας, τη σταθεροποίηση της ωμοπλάτης, την επανεκπαίδευση των σωστών μοτίβων κίνησης και την ενίσχυση των μυών που περιβάλλουν τη γληνοβραχιόνια άρθρωση.
Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός – Εμμανουήλ Μπριλάκης, βρίσκεται στη διάθεσή σας για την αντιμετώπιση οποιουδήποτε προβλήματος παρουσιάζετε στην περιοχή της ωμοπλάτης. Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί του για να δώσει οριστική λύση στο δικό σας πρόβλημα.