Η ολική αρθροπλαστική γόνατος είναι η επέμβαση με την οποία γίνεται πλήρης ανακατασκευή της άρθρωσης του γόνατος. Πρόκειται για την αντικατάσταση των φθαρμένων αρθρικών επιφανειών που ανεπαρκούν να εκτελέσουν την λειτουργία της κίνησης της άρθρωσης, με μεταλλικά ενθέματα που στηρίζονται ισχυρά στο υγιές οστούν και μπορούν να «ξαναλειτουργήσουν» την άρθρωση χωρίς πόνο. Για την επίτευξη ομαλότερης κίνησης με τη μικρότερη δυνατή φθορά, τα μεταλλικά ενθέματα δεν έρχονται σε επαφή, αλλά ανάμεσά τους παρεμβάλλεται ισχυρό πολυαιθυλένιο. Στις ημέρες μας η επέμβαση αυτή έχει εξελιχθεί και πραγματοποιείται με ελάχιστα επεμβατική τεχνική (MIS) κατά την οποία περιορίζεται στο ελάχιστο ο τραυματισμός των γειτονικών ιστών. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται (ατσάλι, τιτάνιο, πολυαιθυλένιο) έχουν 2 πολύ σημαντικές ιδιότητες. Πρώτον, είναι κράματα ιδιαίτερης ανθεκτικότητας και δεύτερον είναι βιοσυμβατά. Έτσι εξασφαλίζεται η αντοχή τους και η ανθεκτικότητά τους χωρίς να προκαλούν αντιδράσεις από τον οργανισμό. Ο σχεδιασμός τους βασίζεται σε εμβιομηχανικές μελέτες και μετά την τοποθέτησή τους η τεχνητή άρθρωση προσομοιάζει απόλυτα με τη φυσική άρθρωση του γόνατος.
Η άρθρωση του γόνατος είναι μία από τις πιο ισχυρές αρθρώσεις στο σώμα του ανθρώπου και αποτελείται από:
- Το άνω άκρο του οστού της κνήμης
- Το κάτω άκρο του μηριαίου οστού
- Την επιγονατίδα
Το άνω άκρο του οστού της κνήμης αρθρώνεται με το κάτω άκρο του μηριαίου οστού. Τα οστά καλύπτονται από τον αρθρικό χόνδρο, ο οποίος έχει πολύ μικρό συντελεστή τριβής και επιτυγχάνει να πραγματοποιείται η κίνηση με την μικρότερη δυνατή κατανάλωση ενέργειας. Ωστόσο, ορισμένες φορές, η άρθρωση του γόνατος δυσλειτουργεί εξαιτίας εκφυλιστικών παθήσεων, οργανικών νοσημάτων και/ή τραυματισμών. Σε καταστάσεις που η φθορά είναι μεγάλη και η έμφυτη επιδιορθωτική διαδικασία του οργανισμού δεν μπορεί να αποκαταστήσει την ισορροπία μεταξύ των λειτουργικών απαιτήσεων και των εφεδρειών του οργανισμού, η περιοχή του γόνατος παρουσιάζει έντονο πόνο και δυσκολία στην κίνηση. Σε αυτές τις περιπτώσεις συνιστάται η ολική αρθροπλαστική του γόνατος. Γενικά αυτές στις περιπτώσεις χαρακτηρίζονται από τα παρακάτω:
- Τα συμπτώματα δεν υποχωρούν με φαρμακευτική ή άλλη αγωγή
- Η συντηρητική θεραπεία δε καταφέρνει να διατηρεί κίνηση χωρίς πόνο
- Ο πόνος επιμένει ακόμα και κατά την ανάπαυση
- Υπάρχει αδυναμία πλήρους έκτασης ή/και κάμψης
- Το άκρο παρουσιάζει παραμόρφωση στο γόνατο
Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος – Ενδείξεις
Οι κύριες παθήσεις στις οποίες έχει εφαρμογή η ολική αρθροπλαστική είναι:
- Οστεοαρθρίτιδα
Η οστεοαρθρίτιδα αποτελεί τη συχνότερη μορφή αρθρίτιδας που προσβάλλει τα γόνατα. Πρόκειται για εκφυλιστικό νόσημα και παρουσιάζεται συνήθως μετά την 6η δεκαετία της ζωής. Πρόκειται για την προοδευτική φθορά του αρθρικού χόνδρου με αποτέλεσμα την εμφάνιση πόνου και την δυσχέρεια της κίνησης. - Ρευματοειδής Αρθρίτιδα
Πρόκειται για συστηματικό αυτοάνοσο νόσημα, το οποίο εμφανίζεται ταυτόχρονα σε πολλές αρθρώσεις. Εκδηλώνεται με πόνο και περιορισμό στην κίνησης του γόνατος λόγω της φλεγμονής που προκαλεί η πάθηση. - Μετατραυματική Αρθρίτιδα
Αθλητικοί τραυματισμοί σε νεαρή ηλικία, τροχαία ατυχήματα ή κατάγματα μέσα ή κοντά στην άρθρωση του γόνατος, μπορεί να ευοδώσουν την ανάπτυξη αρθρίτιδα. - Μεικτές μορφές
Τα παραπάνω μπορεί να εμφανίζονται και σε μικτές μορφές. Για παράδειγμα ένα άτομο που πάσχει από ρευματοειδή αρθρίτιδα μπορεί να παρουσιάσει και εκφύλιση στην άρθρωση με το πέρασμα των ετών.
Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος – Διαδικασία
Η ολική αρθροπλαστική γόνατος γίνεται, κατά κανόνα, με συνδυασμένη αναισθησία, δηλαδή με έγχυση φαρμάκου επισκληριδίως σε συνδυασμό με ήπια γενική αναισθησία (μέθη). Η επέμβαση διαρκεί 1½ ώρα, περίπου και εκτελείται με χρήση μια τομής στο πρόσθιο τμήμα του γόνατος με χρήση μεθόδων ελάχιστης επεμβατικότητας.
Όταν επιλέγεται η ρομποτική μέθοδος, η διάρκεια της επέμβασης φτάνει τις 2 ώρες. Η τοποθέτηση των νέων εμφυτευμάτων πραγματοποιείται με τέτοιο τρόπο για να αποκατασταθεί η ευθυγράμμιση του γόνατος και γενικά του άκρου. Ο ασθενής κινητοποιείται από το απόγευμα της ημέρας του χειρουργείου αλλά χρειάζεται να παραμείνει στο νοσοκομείο για 3 ημέρες, χρονικό διάστημα που εξασφαλίζει την επιστροφή των λειτουργιών του στην ομαλότητα. Πρωτόκολλα που εφαρμόζονται για ταχύτερη έξοδο, συνοδεύονται από περισσότερες νέες εισαγωγές.
Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος – Μετεγχειρητική Πορεία
Η μετεγχειρητική πορεία του ασθενούς με ολική αρθροπλαστική γόνατος χαρακτηρίζεται από την προσπάθεια του ασθενούς να επιστρέψει στην καθημερινή δραστηριότητα του. Γίνεται χρήση παυσίπονων, ανάλογα των αναγκών του ασθενούς, με σκοπό την σωστή κινητοποίηση του. Όσο πιο σωστά κινητοποιηθεί ο ασθενής, τόσο πιο γρήγορη θα είναι η αποκατάστασή του. Για τον ίδιο λόγω γίνεται χρήση βοηθημάτων βάδισης (τύπου Π ή βακτηριών) και παγοθεραπείας. Η διαδικασία της αποκατάστασης, ολοκληρώνεται με ασκήσεις για την ενδυνάμωση των μυών γύρω από το χειρουργημένο γόνατο.
Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος – Πιθανές επιπλοκές
Το ποσοστό επιπλοκών μετά από μια ολική αρθροπλαστική γόνατος είναι περίπου 2%. Η παρουσία χρόνιων νοσημάτων αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης τους. Αν και δεν συμβαίνουν συχνά, όταν συμβούν επιμηκύνουν τον χρόνο της αποκατάστασης ή περιορίζουν το τελικό αποτέλεσμα. Σε γενικές γραμμές περιλαμβάνουν λοιμώξεις, θρόμβωση, χαλάρωση υλικών, περιπροθετικά κατάγματα. Καλό θα είναι να γίνονται αντικείμενο συζήτησης με τον χειρουργό πριν την επέμβαση.
Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος – Πλεονεκτήματα
- Μικρότερες τομές
- Μικρότερος τραυματισμών γειτονικών δομών
- Ελάχιστη απώλεια αίματος
- Λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος
- Μικρότερη διάρκεια νοσηλείας
- Ταχύτερη κινητοποίηση
- Γρήγορη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες
- Γρηγορότερη αποκατάσταση
Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος – Αποτελέσματα
Αν κι εσείς υποφέρετε από αρθρίτιδα γόνατος και χρειάζεστε ολική αρθροπλαστική, συμβουλευτείτε τον εξειδικευμένο ορθοπαιδικό χειρουργό, Δρ. Εμμανουήλ Μπριλάκη. Ο ιατρός έχει εξειδικευμένη εκπαίδευση και πολυετή εμπειρία στην αντιμετώπιση των παθήσεων του γόνατος και στις τεχνικές αντιμετώπισής τους.
