blastokyttara

Αναγεννητική Ιατρική και Βιολογικές θεραπείες στην Ορθοπαιδική. Με τη δύναμη της αυτοΐασης!

[:en]

Τα τελευταία χρόνια, η θεραπεία με βλαστοκύτταρα (stem cells) έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον των ερευνητών ανά τον κόσμο, που προσπαθούν να αναπτύξουν την ιστική εμβιομηχανική και την αναγεννητική ιατρική. Το έναυσμα προς αυτή την κατεύθυνση δόθηκε από την ανακάλυψη ότι τα κύτταρα των τραυματισμένων ιστών εκπέμπουν σήματα που προκαλούν τη μετανάστευση μεσεγχυματικών βλαστοκυττάρων στην τραυματισμένη περιοχή και αυτό σχετίζεται με την ανάπλαση και την επούλωση της.

Τα βλαστοκύτταρα είναι οι «πρόγονοι» όλων των κυττάρων του οργανισμού. Χωρίζονται σε δύο κύριες κατηγορίες, τα εμβρυικά και των ενηλίκων. Πρόκειται για αδιαφοροποίητα κύτταρα, τα οποία έχουν την ιδιότητα να ανανεώνονται και την ικανότητα να διαφοροποιούνται σε διάφορους κυτταρικούς τύπους με εξειδικευμένη λειτουργία. Τα εμβρυικά βλαστοκύτταρα, που υπάρχουν στο αίμα και στον ιστό του ομφάλιου λώρου και του πλακούντα, μπορούν να διαφοροποιηθούν και να μετατραπούν σε όλα τα είδη των κυττάρων των ιστών και οργάνων του οργανισμού. Τα βλαστοκύτταρα των ενηλίκων είναι επίσης πολυδύναμα κύτταρα, αλλά μπορούν να διαφοροποιηθούν στα κύτταρα ενός βλαστικού δέρματος. Αυτά που μπορούν να διαφοροποιηθούν και να δώσουν διάφορους τύπους συνδετικού ιστού, δηλαδή, οστά, χόνδρο, τένοντες, συνδέσμους, μύες, ονομάζονται μεσεγχυματικά βλαστικά κύτταρα (mesenchymal stem cells – MSCs). Τα κύτταρα αυτά υπάρχουν στο μυελό των οστών, στο περιφερικό αίμα, στο λίπος καθώς και σε άλλους ιστούς του σώματος. Στα βλαστικά κύτταρα των ενηλίκων έχει επικεντρωθεί κυρίως η σύγχρονη έρευνα μιας και η χρήση εμβρυικών κυττάρων περιορίζεται αρκετά από νομικά και ηθικά ζητήματα.

Στο τελευταίο συνέδριο του ISAKOS (International Society of Arthroscopy, Knee surgery and Orthopaedic Sports medicine), που έλαβε χώρα στη Λυών της Γαλλίας από 7 έως 11 Ιουνίου 2015, μεγάλο κομμάτι του προγράμματος αφιερώθηκε στις μελέτες που διεξάγονται και στην μελλοντική προοπτική σχετικά με αυτές τις θεραπείες. Ο στόχος των ερευνητών είναι να ανακαλύψουν ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για τη συλλογή, την επεξεργασία και την εφαρμογή των κυττάρων αυτών ή των παραγόντων που περιέχουν με σκοπό την αναγέννηση των τραυματισμένων ή εκφυλισμένων ιστών και κατ’ επέκταση την αντιμετώπιση οξέων ή χρόνιων παθήσεων του μυοσκελετικού. Αυτού του τύπου οι θεραπείες στοχεύουν στο να συλλέξουν τα βλαστικά κύτταρα από ιστούς που βρίσκονται σε αφθονία αλλά σε ληθαργική κατάσταση και να τα μεταφέρουν στο σημείο της βλάβης. Εκεί μεταφέρονται συγχρόνως με αυτόλογους αυξητικούς παράγοντες (growth factors) που απομονώνονται από ενεργοποιημένα αιμοπετάλια. Οι παράγοντες αυτοί αποτελούν «αγγελιοφόρους» και στέλνουν σήματα που ελέγχουν την κυτταρική αύξηση και διαφοροποίηση. Με τη διαδικασία αυτή, τα βλαστοκύτταρα υπό την καθοδήγηση των αυξητικών παραγόντων και του «γειτονικού» κυτταρικού περιβάλλοντος, διαφοροποιούνται σε όμοιους κυτταρικούς πληθυσμούς αναπληρώνοντας τα κατεστραμμένα κύτταρα ενώ παράλληλα γίνεται και παραγωγή θεμέλιας ουσίας, συμβάλλοντας στην αποκατάσταση της βλάβης.

Έτσι, χρησιμοποιώντας κύτταρα του ίδιου του ατόμου, επιτυγχάνεται αποκατάσταση των ιστών που έχουν υποστεί βλάβη. Η τεχνική βασίζεται στην ικανότητα του οργανισμού να αυτοϊάται, δηλαδή, παράγει ο ίδιος τα απαραίτητα “όπλα” για να μπορέσει και να καταπολεμήσει το πρόβλημα.

Ουσιαστικά, πρόκειται για επαναστατικό τρόπο αντιμετώπισης χρόνιων και εκφυλιστικών μυοσκελετικών παθήσεων με βιολογικό τρόπο και με καλή αποτελεσματικότητα. Οι παθήσεις που αντιμετωπίζονται με τη χρήση της αναγεννητικής ιατρικής είναι

  • Κακώσεις ή παθήσεις του αρθρικού χόνδρου
  • Κακώσεις ή παθήσεις ενδοαρθρικών δομών (πχ. μηνίσκων)
  • Χρόνιες τενοντοπάθειες (πχ. στροφικού πετάλου του ώμου, επιγονατιδικού και αχίλλειου τένοντα, επικονδυλίτιδες αγκώνα)
  • Κακώσεις συνδέσμων (πχ. ακρωμιοκλειδικής, πλάγιων συνδέσμων γόνατος)
  • Κακώσεις ή παθήσεις μυών κυρίως σε επαγγελματίες αθλητές

Ενώ το μεγάλο «στοίχημα» είναι η αντιμετώπιση της:

  • Αρθρίτιδας των μεγάλων αρθρώσεων (πχ. ισχίου, γόνατος, ώμου, ποδοκνημικής) και της
  • Αρθρίτιδας των μικρών αρθρώσεων (πχ. χεριού)

Οι παρεμβάσεις αυτές συνδυάζονται πολλές φορές με αρθροσκόπηση για την ακριβέστερη εφαρμογή των βιολογικών παραγόντων στην περιοχή που πάσχει αλλά και για την βελτίωση των μηχανικών και ανατομικών προβλημάτων που συνυπάρχουν αυξάνοντας την επιτυχία τους και μειώνοντας τη νοσηρότητα σχετικά με την εφαρμογή ανοικτών επεμβάσεων. Η χρήση αυτών των θεραπειών σήμερα γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη, μιας η τεχνογνωσία για την κλινική εφαρμογή τους είναι πια αρκετά διαδεδομένη και προσφέρεται σε ένα πιο προσιτό κόστος, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι στο εγγύς μέλλον η αναγεννητική ιατρική πρόκειται να προκαλέσει επανάσταση στην αντιμετώπιση μιας ευρείας γκάμας ορθοπαιδικών και αθλητιατρικών προβλημάτων με βιολογικό τρόπο.

[:el]

Τα τελευταία χρόνια, η θεραπεία με βλαστοκύτταρα (stem cells) έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον των ερευνητών ανά τον κόσμο, που προσπαθούν να αναπτύξουν την ιστική εμβιομηχανική και την αναγεννητική ιατρική. Το έναυσμα προς αυτή την κατεύθυνση δόθηκε από την ανακάλυψη ότι τα κύτταρα των τραυματισμένων ιστών εκπέμπουν σήματα που προκαλούν τη μετανάστευση μεσεγχυματικών βλαστοκυττάρων στην τραυματισμένη περιοχή και αυτό σχετίζεται με την ανάπλαση και την επούλωση της.

Τα βλαστοκύτταρα είναι οι «πρόγονοι» όλων των κυττάρων του οργανισμού. Χωρίζονται σε δύο κύριες κατηγορίες, τα εμβρυικά και των ενηλίκων. Πρόκειται για αδιαφοροποίητα κύτταρα, τα οποία έχουν την ιδιότητα να ανανεώνονται και την ικανότητα να διαφοροποιούνται σε διάφορους κυτταρικούς τύπους με εξειδικευμένη λειτουργία. Τα εμβρυικά βλαστοκύτταρα, που υπάρχουν στο αίμα και στον ιστό του ομφάλιου λώρου και του πλακούντα, μπορούν να διαφοροποιηθούν και να μετατραπούν σε όλα τα είδη των κυττάρων των ιστών και οργάνων του οργανισμού. Τα βλαστοκύτταρα των ενηλίκων είναι επίσης πολυδύναμα κύτταρα, αλλά μπορούν να διαφοροποιηθούν στα κύτταρα ενός βλαστικού δέρματος. Αυτά που μπορούν να διαφοροποιηθούν και να δώσουν διάφορους τύπους συνδετικού ιστού, δηλαδή, οστά, χόνδρο, τένοντες, συνδέσμους, μύες, ονομάζονται μεσεγχυματικά βλαστικά κύτταρα (mesenchymal stem cells – MSCs). Τα κύτταρα αυτά υπάρχουν στο μυελό των οστών, στο περιφερικό αίμα, στο λίπος καθώς και σε άλλους ιστούς του σώματος. Στα βλαστικά κύτταρα των ενηλίκων έχει επικεντρωθεί κυρίως η σύγχρονη έρευνα μιας και η χρήση εμβρυικών κυττάρων περιορίζεται αρκετά από νομικά και ηθικά ζητήματα.

Στο τελευταίο συνέδριο του ISAKOS (International Society of Arthroscopy, Knee surgery and Orthopaedic Sports medicine), που έλαβε χώρα στη Λυών της Γαλλίας από 7 έως 11 Ιουνίου 2015, μεγάλο κομμάτι του προγράμματος αφιερώθηκε στις μελέτες που διεξάγονται και στην μελλοντική προοπτική σχετικά με αυτές τις θεραπείες. Ο στόχος των ερευνητών είναι να ανακαλύψουν ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για τη συλλογή, την επεξεργασία και την εφαρμογή των κυττάρων αυτών ή των παραγόντων που περιέχουν με σκοπό την αναγέννηση των τραυματισμένων ή εκφυλισμένων ιστών και κατ’ επέκταση την αντιμετώπιση οξέων ή χρόνιων παθήσεων του μυοσκελετικού. Αυτού του τύπου οι θεραπείες στοχεύουν στο να συλλέξουν τα βλαστικά κύτταρα από ιστούς που βρίσκονται σε αφθονία αλλά σε ληθαργική κατάσταση και να τα μεταφέρουν στο σημείο της βλάβης. Εκεί μεταφέρονται συγχρόνως με αυτόλογους αυξητικούς παράγοντες (growth factors) που απομονώνονται από ενεργοποιημένα αιμοπετάλια. Οι παράγοντες αυτοί αποτελούν «αγγελιοφόρους» και στέλνουν σήματα που ελέγχουν την κυτταρική αύξηση και διαφοροποίηση. Με τη διαδικασία αυτή, τα βλαστοκύτταρα υπό την καθοδήγηση των αυξητικών παραγόντων και του «γειτονικού» κυτταρικού περιβάλλοντος, διαφοροποιούνται σε όμοιους κυτταρικούς πληθυσμούς αναπληρώνοντας τα κατεστραμμένα κύτταρα ενώ παράλληλα γίνεται και παραγωγή θεμέλιας ουσίας, συμβάλλοντας στην αποκατάσταση της βλάβης.

Έτσι, χρησιμοποιώντας κύτταρα του ίδιου του ατόμου, επιτυγχάνεται αποκατάσταση των ιστών που έχουν υποστεί βλάβη. Η τεχνική βασίζεται στην ικανότητα του οργανισμού να αυτοϊάται, δηλαδή, παράγει ο ίδιος τα απαραίτητα “όπλα” για να μπορέσει και να καταπολεμήσει το πρόβλημα.

Ουσιαστικά, πρόκειται για επαναστατικό τρόπο αντιμετώπισης χρόνιων και εκφυλιστικών μυοσκελετικών παθήσεων με βιολογικό τρόπο και με καλή αποτελεσματικότητα. Οι παθήσεις που αντιμετωπίζονται με τη χρήση της αναγεννητικής ιατρικής είναι

  • Κακώσεις ή παθήσεις του αρθρικού χόνδρου
  • Κακώσεις ή παθήσεις ενδοαρθρικών δομών (πχ. μηνίσκων)
  • Χρόνιες τενοντοπάθειες (πχ. στροφικού πετάλου του ώμου, επιγονατιδικού και αχίλλειου τένοντα, επικονδυλίτιδες αγκώνα)
  • Κακώσεις συνδέσμων (πχ. ακρωμιοκλειδικής, πλάγιων συνδέσμων γόνατος)
  • Κακώσεις ή παθήσεις μυών κυρίως σε επαγγελματίες αθλητές

Ενώ το μεγάλο «στοίχημα» είναι η αντιμετώπιση της:

  • Αρθρίτιδας των μεγάλων αρθρώσεων (πχ. ισχίου, γόνατος, ώμου, ποδοκνημικής) και της
  • Αρθρίτιδας των μικρών αρθρώσεων (πχ. χεριού)

Οι παρεμβάσεις αυτές συνδυάζονται πολλές φορές με αρθροσκόπηση για την ακριβέστερη εφαρμογή των βιολογικών παραγόντων στην περιοχή που πάσχει αλλά και για την βελτίωση των μηχανικών και ανατομικών προβλημάτων που συνυπάρχουν αυξάνοντας την επιτυχία τους και μειώνοντας τη νοσηρότητα σχετικά με την εφαρμογή ανοικτών επεμβάσεων. Η χρήση αυτών των θεραπειών σήμερα γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη, μιας η τεχνογνωσία για την κλινική εφαρμογή τους είναι πια αρκετά διαδεδομένη και προσφέρεται σε ένα πιο προσιτό κόστος, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι στο εγγύς μέλλον η αναγεννητική ιατρική πρόκειται να προκαλέσει επανάσταση στην αντιμετώπιση μιας ευρείας γκάμας ορθοπαιδικών και αθλητιατρικών προβλημάτων με βιολογικό τρόπο.

[:]